“Correr
es simple, pero nada fácil”
Mark will-Weber
Tócalle a quenda
ao deporte rei, o atletismo. Comezamos coas
carreiras, e despois de ver na aula cales eran as modalidades e en que nos
tiñamos que fixar na técnica, fomos directamente as pistas de atletismo a ter
un primeiro contacto con este deporte. Para comezar, en grupos, fixámonos na
forma de correr dos nosos compañeiros e démonos conta de que cada persoa corre
totalmente diferente, uns corrían co corpo demasiado adiantado ou atrasado;
outros non movían os brazos, cruzábanos, levábanos estirados cara atrás ou
demasiado tensos; tamén había quen tiña unha zancada demasiado corta ou quen
miraba o chan ou o ceo. En definitiva, menos uns cantos compañeiros, os cales
si saben correr ben, vimos que ao resto quédanos moito por aprender. Correr
corremos todos, pero o que nos deberían ensinar nas escolas deportivas ou nas
clases de educación física cando éramos pequenos, era a correr ben.
Despois de
analizar como corriamos entre nos intentamos corrixir algún aspecto da técnica
dos nosos compañeiros. Isto débese facer pouco a pouco, comezando por un aspecto,
como pode ser a posición do tronco, e cando o teña asimilado pasar a outro,
porque se lle dicimos que corrixa o tronco, a cabeza e os brazos por exemplo,
todo a vez, vai ser moi complicado para el/ela. Pode ocorrer que alguén corrixa
o aspecto que lle estamos a dicir e faga mal outro que antes facía ben, por iso
hai que ter moita paciencia e ir por pasos.
Outra modalidade
coa que tomamos contacto foi a carreira de relevos, e para elo, que mellor que
facer unha carreira entre nos. Mentres a facíamos xa nos dimos conta de que a
persoa que vai recibir o relevo pode estar en marcha pero debe recibilo antes
de un punto marcado, e que se non pasamos ben o relevo quedamos descalificados.
Para rematar
tocoulle a quenda as vallas. Primeiro saltámolas como quixemos, e despois xa
fomos incluíndo algunha norma para ir comezando a pasalas ben. A primeira norma
foi lanzar a perna de ataque sen saltar e logo intentamos que sempre coincidise
a mesma perna de ataque, intentando dar os mesmos pasos entre vallas,
intentando medirnos.
Rematamos aquí
polo de agora, e deixo todas as descricións das diferentes modalidades xuntas para facilitar o estudo, sacadas da paxina http://concurso.cnice.mec.es/cnice2005/50_educacion_atletismo/curso/archivos/historia.htm
Velocidade
100 m.
A proba de 100
metros é unha das máis atractivas dentro do atletismo. Nela, os atletas tentan
percorrer 100 metros no mínimo tempo posible.
Esta carreira, a
diferenza das demais de velocidade (200 e 400), dispútase nunha única recta,
concretamente naquela na que se atopa a liña de chegada.
Cada atleta (8
como máximo) sitúase nunha rúa e mantense nela ao longo de toda a carreira sen
poder saírse dela.
Só hai 8 rúas na
pista, polo que para competicións onde haxa moitos competidores serán
necesarias eliminatorias previas e semifinais ata que se dispute a final. O uso
destas eliminatorias levarán a cabo, se fose necesario, até mesmo a proba de
10000 metros.
É moi frecuente
o uso da foto-finish, pois ás veces entre os atletas tan só hai diferenzas de
décimas ou centésimas.
É moi
característico o uso de tacos de saída. Nas probas de velocidade (100, 200 e
400 m.) empréganse para dar un maior impulso e aceleración na saída. (Antes de
que se empregasen era moi frecuente ver aos atletas facer foxos nas pistas de
terra e herba).
200 m.
Nesta proba de
velocidade percórrese a metade da pista de atletismo. O atleta deberá percorrer
unha curva e posteriormente unha recta que lle levará á liña de chegada.
Como a carreira
parte nunha curva, os atletas non se atopan situados á mesma altura, xa que se
non fose así, os que corren polas rúas máis externas percorrerían máis
distancia que os das internas.
O atleta utiliza
a saída de tacos, os cales, como en 400 metros, atópanse algo virados cara a
dentro para aproveitar mellor a curva.
Ningún atleta poderá
tampouco saír da súa rúa en ningún momento da carreira.
400 m.
É a proba de
velocidade de maior distancia. A partir dela considéranse probas de medio-fondo
(800 metros, 1500 metros..) ou de fondo (de 3000 metros en diante).
O atleta, do
mesmo xeito que en 200 metros, sae nunha curva. Neste caso a curva de saída é a
oposta á de 200 metros. Concretamente sáese da curva máis próxima á liña de
chegada para poder realizar así unha volta completa á pista de atletismo. Como
a saída se realíza en curva realizarase a consecuente compensación de distancia
entre rúas.
O atleta da rúa
1 dá unha volta completa á pista (400 metros), mentres que os demais para
realizar a mesma distancia deben adiantar a súa posición.
Aquí tamén se
emprega a saída de tacos e é penalizada a saída do atleta da súa rúa coa
descualificación.
Medio Fondo
800 m.
Proba de medio
fondo na que se realizan dúas voltas á pista de atletismo.
Os 800 metros
deberán correrse por rúas ata o final da primeira curva, utilizando todas as
rúas dispoñibles. As saídas, por tanto, serán graduadas para compensar a curva
e para que todos realicen a mesma distancia. Ao terminar a primeira curva, os
atletas xa non teñen que correr por rúas, e adóitanse situar nas rúas máis
internas da pista (rúa 1 e 2).
A partir desta
distancia xa non se utilizan os tacos de saída. Utilízase unha saída denominada
saída de pé bastante sinxela. Así mesmo, as voces de saída son tan só dúas:
"Aos seus postos" e o "Disparo", suprimindo por tanto a voz
"listos", propio das probas de velocidade pura. Estas
particularidades son aplicables a 800 metros e a carreiras de maior distancia.
Só poderá haber
8 participantes por carreira, xa que esta proba está determinada polo número de
rúas da pista.
1500 m.
Proba de medio
fondo gran valorada.
Os atletas
agardan a saída nunha liña descontinua. Á voz de "aos seus postos"
avanzan a súa posición ata unha liña continua situada a uns dous metros, a cal
é realmente a liña de saída.
A liña de saída
está algo curvada para permitir que as rúas máis externas se acheguen á 1.ª rúa (a rúa máis interior) en
igualdade de condicións que o resto de atletas e a distancia percorrida sexa a
mesma.
Esta carreira e
todas as de maior distancia non se desenvolven por rúas. O número de atletas
que compiten na proba será de doce como máximo.
Excepcionalmente,
cando compiten máis de doce atletas, a pista de atletismo divídese en dous
partes. De tal forma que se crean dous grupos de carreira diferentes, que
terminarán uníndose nun punto determinado da carreira, e onde a pista de
atletismo xa non estará dividida (isto é aplicable a todas as probas superiores
a 1000 metros, que se desenvolvan na pista).
Fondo
3000
Esta
proba pode ser considerada como a proba de fondo de menor distancia. É unha
proba non olímpica, aínda que nalgunhas olimpíadas anteriores realizárona
úncamente mulleres.
Os
atletas, unha vez que realizan a metade dunha volta completa, deberán realizar
7 voltas máis para completar a distancia.
5000 m.
Proba de fondo
intermedia que garda características similares á proba de 3000 metros: A saída
realízase de pé, só existen dúas voces de chamada e non se desenvolve por rúas.
Unha vez
realizados os primeiros 200 metros (que coincide coa liña de chegada), o atleta
deberá realizar 12 voltas para completar o percorrido.
10000 m.
Proba de fondo
que garda características similares á proba de 5000 metros: A saída realízase
de pé, só existen dúas voces de chamada e non se desenvolve por rúas.
Desde que
abandona a liña de saída o atleta deberá pasar 25 veces pola liña de meta para
terminar a carreira.
Cando o número
de atletas sexa elevado (superior a 12 atletas), poderán proporse eliminatorias
previas (como no resto de carreiras). No entanto, nas probas superiores a 1000
metros, poderá optarse por formar dous grupos de saída, que terminarán
confluíndo con posterioridade.
Maratón
O maratón, proba
masculina e feminina de fondo, dispútase sobre un percorrido de 42,195
quilómetros. En determinadas ocasións, o comezo e termo desta proba realízase
nun estadio, pero a maior parte da carreira celébrase sobre as rúas
pavimentadas exteriores ao estadio (nunca pode haber tramos de herba ou terra
branda).
O paso e o ritmo
de carreira son moi importantes nesta proba, porque un corredor que comeza
demasiado rápido pode queimarse facilmente, mentres que un corredor que peca de
lentitude pode perder contacto coa cabeza do pelotón e quedar definitivamente
descolgado.
O percorrido,
sinalizado coa distancia en quilómetros, conta con estacións de
avituallamiento. Un equipo médico controla aos corredores durante a carreira e
ten autoridade para ordenar a retirada a un corredor que mostre signos de
esgotamento físico.
Vallas
100 Femenina/110 Masculina
As
carreiras de vallas son probas de velocidade nas que o atleta debe pasar unha
serie de 10 barreiras ou vallas. O programa olímpico inclúe catro probas de
vallas: 110 metros para homes, 100 metros para mulleres e 400 metros para homes
e mulleres.
Nestas
probas (100 e 110 m.v.) tan só hai 10 vallas. A situación dos devanditas vallas
na pista será distinta en cada proba.
100
METROS FEMININO
Na
carreira de 100 metros, a primeira valla está a 13 metros da liña de saída, o
intervalo entre as vallas é de 8,5 metros e hai unha distancia de 10,5 metros
entre a última valla e a chegada. A valla ten unha altura de 84 cms.
110
METROS MASCULINO
Nos
110 metros, a primeira valla está a 13,72 metros da liña de saída, o intervalo
entre as vallas é de 9,14 metros e a última atópase a 14 metros da chegada. A
valla, nesta proba, é de 1,06 metros.
REGULAMENTO
A
parte superior da valla ten que ser de madeira e raiada. As raias brancas atópanse
no extremo. As barras que soportan a parte superior son de metal.
O
deseño da valla é tal que é preciso exercer unha presión de 3,600 kgs. como
mínimo e 4 kgs. como máximo para derrubala.
Nas
carreiras, cada corredor ten unha rúa. Un corredor será descualificado por
calquera das seguintes razóns:
a)
Se o corredor pasa o pé ou a perna polo exterior da valla.
b)
Se pasa unha valla que non está na súa rúa
c)
Se derruba intencionadamente coa man ou o pé unha valla.
Moitos
correredores aproveitan a súa estatura para rabuñar algunhas décimas de segundo
nas chegadas apertadas, polo que adoita ser común o emprego da foto-finish.
400 m.
As carreiras de vallas son probas de velocidade nas que o atleta debe saltar unha serie de dez vallas. Como se indicou no apartado de 100 metros vallas, o programa olímpico inclúe catro probas de vallas: 110 metros para homes, 100 metros para mulleres e 400 metros para homes e mulleres.
Do mesmo xeito
que na proba de 100/110 m.v., esta proba inclúe o paso de 10 vallas. Nos 400
metros, a primeira valo está a 45 metros da liña de saída, as vallas están
separadas por unha distancia de 35 metros e a última está a 40 metros da
chegada.
As observacións
regulamentarias apreciadas para os 100 e 110 metros vallas son tamén aplicadas
aquí. Nesta proba, a diferenza das anteriores, adoita haber un ritmo de 21 a 22
pasos até a primeira valla, e de 13 a 15 pasos entre valla e valla (o cal
depende das características do atleta).
Obstáculos
3000 m. obstáculos
A proba de obstáculos
é unha carreira de 3000 metros nas que os competidores teñen que pasar 28
obstáculos e 7 saltos de auga.
Os obstáculos
secos teñen unha altura de 91,4 cm. e un ancho de 396,24 cm.
Os saltos de
auga teñen unha lonxitude de 356,76 cms. e unha profundidade máxima de 69,85
cms.
Nos primeiros
200 m. non hai obstáculos e, logo, cada 400 m. hai 4 obstáculos e 1 salto de
auga.
Os competidores
deben saltar por encima, pisar ou axudarse cunha man para pasar os obstáculos.
Non cruzar pola
auga ou afundir un pé nun obstáculo seco, implica descualificación
Relevos
4x100
Unha das probas
de velocidade máis excitantes son os relevos. Son a miúdo o momento culminante
de competicións importantes como os Xogos Olímpicos e xeralmente son as últimas
probas en celebrarse. Ao contrario que moitas outras probas atléticas, os
relevos son unhas probas de equipo na que catro corredores corren cada un unha
parte, chamada tramo ou relevo, da distancia total.
Cada membro do
equipo é elixido polas súas características. O corredor máis rápido corre
primeiro, os corredores máis fortes corren segundo e últimos, e o mellor
corredor en curvas corre terceiro.
ÁREA DE
COMPETICIÓN
O TESTIGO
Un tubo chamado
"testigo" pásase do primeiro corredor ao segundo e así sucesivamente.
O testigo de relevos é liso e oco, duns 12 mm. de diámetro e 30 cm. de
lonxitude. Pode estar feito de madeira, metal ou plástico e pesa só 50 gr.
Xeralmente son de cores vivas para que sexan máis fáciles de ver.
A ZONA DE
TRANSFERENCIA (Ou DE PASE) E PREZONA
O pase do
testigo debe ter lugar dentro dunha determinada área de 20 metros, chamada zona
de transferencia ou pase. Se o pase non ten lugar dentro desa determinada área,
o equipo será descualificado.
A prezona ten 10
metros de lonxitude, e permite ao atleta que vai recibir a testigo acelerar até
a zona de transferencia.
MOTIVOS DE
DESCUALIFICACIÓN
1 - Recibir o
testigo fora da zona de transferencia
2 - Se calquera
compoñente do equipo é impulsado na saída ou axudado por calquera outro medio.
3 - Os
competidores antes de recibir e/ou despois de que transferisen o testigo,
permanecerán nas súas rúas ou zonas respectivas, ata que a pista quede
despexada, para evitar a obstrución a outros participantes. Se un competidor,
ao abandonar o seu lugar ou a súa rúa á terminación dunha substitución,
obstruye intencionadamente a un membro doutro equipo, o seu equipo será descualificado
4 - Se o
receptor comeza a correr antes da prezona.
4x400
Exceptuando o
incremento de distancia a percorrer, a proba de relevos de 4x400 é moi similar
á de 4x100. Cada corredor dá unha volta completa á pista, momento no que cede o
testigo ao seguinte compañeiro do seu equipo.
A diferenza
básica coa carreira de 4x100 é que non existe "Prezona". O atleta que
vai recibir o testigo deberá acelerar na mesma zona de transferencia.
O primeiro
atleta realiza o percorrido pola súa rúa, entregando o testigo ao segundo
relevista. Este segundo relevista correrá pola súa rúa até o final da primeira
curva, a partir da cal poderá coller rúa libre (loxicamente dirixirase á rúa 1
para así percorrer menos distancia). O terceiro e cuarto relevista normalmente
situarase na rúa 1, aínda que en función das circunstancias (posibilidade de
obstruir a adversarvios, chegada conxunta de diferentes competidores, etc.)
poden situarse en calquera outra rúa.
Recoméndase que nos
relevos onde non compiten máis de 4 equipos, se corra por rúas individualmente
tan só a primeira curva da primeira volta. En tal caso, a compensación na saída
será similar a unha de 200 metros lisos.
ÁREA DE
COMPETICIÓN
O TESTIGO
O testigo é o
mesmo para a proba de 4x100.
A ZONA DE
TRANSFERENCIA Ou DE PASE
O pase do
testigo debe ter lugar dentro dunha determinada área de 20 m., chamada zona de
transferencia ou pase. Se o pase non ten lugar dentro desa determinada área, o
equipo será descualificado.
MOTIVOS DE
DESCUALIFICACIÓN
Os mesmos que
para o 4 x 100, e ademais:
-Que o receptor
inicie a carreira antes da zona
-Que non garde a
orde do paso polo 200.
Son aplicables o
resto das causas de descualificación para carreiras.
Marcha
Segundo o
capítulo 1 do artigo 230 do vixente regulamento internacional de atletismo,
defínese a marcha como unha progresión de pasos executados de modo que o atleta
se manteña en contacto co chan, a fin de que non se produza perda de contacto
visible (a primeira ollada). A perna que se avanza ten que estar recta, (é
dicir, non dobrada polo xeonllo) desde o momento do primeiro contacto co chan
ata que se ache en posición vertical.
O non contacto
co chan e non manter recta a perna dianteira durante todo o tempo que estea
apoiada no chan será obxecto de advertencia por parte dos xuíces. Os xuíces
poden avisar a un corredor, advertilo e/ou descualificalo.
AVISOS
Os atletas teñen
que ser avisados cando, polo seu modo de progresión, corren o risco de
incumprir coa normativa. Non poderán ser obxecto dun segundo aviso do mesmo
Xuíz pola mesma infracción.
ADVERTENCIA E
DESCUALIFICACIÓN
a) Chámase
advertencia á proposta de descualificación de cada Xuíz. Os atletas recibirán
advertencia cando polo modo de progresión infrinxan o apartado 1 deste Artigo,
en calquera momento da proba, ben por perda visible de contacto ou por dobrar o
xeonllo.
b) Un atleta que
reciba tres advertencias provenientes de tres Xuíces diferentes será
descualificado e seralle notificada a súa descualificación polo Xuíz Xefe ou
polo Adxunto do Xuíz Xefe.
c) En ningunha
circunstancia dous Xuíces da mesma nacionalidade terán a facultade de
descualificar.
d) Un atleta
pode ser descualificado ao termo da proba se durante a mesma non se lle puido
notificar.
e) Un indicador
amarelo (co símbolo da infracción) utilízase nas advertencias. Un indicador
vermello simboliza a descualificación e o consecuente abandono da proba do
atleta.
A SAÍDA
As carreiras
comezaranse co disparo dunha pistola. En carreiras onde haxa un gran número de
atletas, deberá darse un aviso 5 minutos antes da saída da carreira, así como
outros avisos adicionais se fosen necesarios.
RETIRADA MÉDICA
Un atleta ten
que retirarse inmediatamente da proba se así o ordenase un membro do persoal
médico oficial designado polo Comité Organizador. Devandito persoal estará
claramente identificado con brazaletes., petos ou indumentaria distintiva
similar.
POSTOS DE
ESPONXAS/BEBIDAS E AVITUALLAMIENTO
a) Na saída e
chegada de todas as carreiras haberá auga e outros refrescos apropiados.
b) Para todas as
probas até 10 km. inclusive, poranse postos de esponxas e bebidas con
intervalos apropiados se as condicións climatolóxicas aconsellan dita
provisión.
c) As probas
superiores a 10 km poranse postos de avituallamiento en cada volta. Ademais,
instalaranse postos de esponxas/bebidas, onde se facilitará unicamente auga.
CIRCUÍTOS NA
ESTRADA
Nas probas que
comecen e finalicen no Estadio, o circuíto estará situado tan preto como sexa
posible do Estadio.
DESENVOLVEMENTO
DA PROBA
Nas probas de 20
km. ou máis, un atleta poderá abandonar a estrada ou pista co permiso e baixo supervisión
dun Oficial.
Existen moitas
distancias nas que se desenvolve este tipo de probas (3, 5, 10, 30 kms. etc.).
No entanto, destacan as probas de 20 kms. e de 50 kms. Nas olimpíadas, homes e
mulleres compiten nas de 20 quilómetros, mentres que a de 50 quilómetros é unha
proba masculina.
Non se celebran
carreiras de clasificación, senón unha soa carreira que, como no caso do
maratón, comeza e termina no estadio en moitas ocasións, cun percorrido
exterior ao recinto olímpico, que conta con estacións de refresco e auga para
os competidores en diferentes puntos establecidos.
A proba de 50
quilómetros marcha é a máis longa das que se disputan na competición de
atletismo, xa que ten unha duración de case catro horas.
